Τρίτη 11 Ιανουαρίου 2011

The Squirrel Machine

Ένα γκροτέσκο, "ενοχλητικό" αριστούργημα

Παράξενο, αινιγματικό, σκοτεινό, γκροτέσκο, ενοχλητικό, απωθητικό, υποβλητικό, ιδιοσυγκρασιακό, αλληγορικό, σουρρεαλιστικό, εφιαλτικό, αριστουργηματικό...
Αυτοί είναι μονάχα λίγοι απο τους χαρακτηρισμούς που συνάντησα σε κριτικές για το The Squirrel Machine του Hans Rickheit. Και είναι όλοι τους σωστοί. Ως το πιο φιλόδοξο έργο του δημιουργού του μέχρι στιγμής, και μόλις το δεύτερό του graphic novel σε περισσότερα απο 20 χρόνια παρουσίας στον κόσμο των comics, το The Squirrel Machine αποτελεί το έργο που στην ουσία έφερε το ευρύ κοινό "αντιμέτωπο" με το υπέροχα αντισυμβατικό και ξεχωριστό ταλέντο του. Κυκλοφόρησε το 2009 απο τη Fantagraphics Books.

Η υπόθεση περιστρέφεται γύρω απο δύο αδέλφια, τον Edmund και τον William Torpor, που μεγαλώνουν στη μικρή πόλη Clemens της Νέας Αγγλίας κάπου στα μισά του 19ου αιώνα. Στις πρώτες σελίδες τους συναντούμε ως μεσήλικες άντρες, με τον ένα απο τους δύο (δε γίνεται φανερό ποιόν) να βρίσκεται άρρωστος και αφύσικα πρησμένος στο κρεβάτι, και τον άλλον να τον προσέχει.

Γρήγορα όμως μεταφερόμαστε στην παιδική τους ηλικία, στο ίδιο σπίτι και την ίδια πόλη, όπου μεγαλώνουν υπό την υπερβολικά χαλαρή επίβλεψη της γηρασμένης μητέρας τους. Οι κάτοικοι του Clemens τους αντιμετωπίζουν ως εξωγήινους, δεν έχουν φίλους και ούτε κοινά ενδιαφέροντα με τα παιδιά της ηλικίας τους. Το μόνο που δείχνει να ενδιαφέρει τα δύο αγόρια είναι η κατασκευή αλλόκοτων μουσικών οργάνων απο διάφορα μηχανικά μέρη και... ακρωτηριασμένα μέλη και όργανα ζώων (!). Γουρούνια, σκύλοι, σκίουροι, αγελάδες, χρησιμοποιούνται ολόκληρα ή τμηματικά, με αποτελέσματα συνήθως αποκρουστικά. Το σπίτι τους είναι μια απομονωμένη αγροικία λίγο έξω απο την πόλη, στις παρυφές ενός δάσους. Μέσα στο δάσος έχει την καλύβα της μια νεαρή, μυστηριώδης κοπέλα που μιλάει σε κάποια ακατανόητη γλώσσα και εκτρέφει γουρούνια, τα οποία αποτελούν την πρώτη ύλη για τους ασυνήθιστους πειραματισμούς των αδελφών Torpor. Την αποκαλούν απλά pig lady.

Τα δύο παιδιά θα γίνουν ουσιαστικά απόκληροι της τοπικής κοινωνίας όταν θα έχουν την ατυχή ιδέα να παίξουν μουσική με κάποιο απο τα φρικιαστικά κατασκευάσματά τους μπροστά στους επισκέπτες του ανοιξιάτικου φεστιβάλ της πόλης. Μετά το θλιβερό περιστατικό, θα αυτο-περιοριστούν στο σπίτι τους. Κάποια στιγμή, ο Edmund θα ανακαλύψει μία καταπακτή, που θα τον οδηγήσει σε ένα δαιδαλώδη λαβύρινθο δωματίων κάτω απο το σπίτι, άγνωστης προέλευσης, γεμάτο παράξενα αντικείμενα και μισοτελειωμένα επιστημονικά πειράματα. Εκεί θα περνούν πολλές ώρες τα δύο αδέλφια, εξερευνώντας τα ατελείωτα δωμάτια και συνεχίζοντας τις ιδιότυπες κατασκευές τους. Επίσης, εκεί θα "παρασύρει" ο Edmund μία κοπέλα της καλής κοινωνίας για να πειραματιστεί σε κάτι εντελώς καινούριο και διαφορετικό - τον έρωτα. Αλλά και ο William θα γνωρίσει τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα, με σύντροφο την pig lady. Τελικά όμως, τα δύο αδέλφια θα αποξενωθούν μεταξύ τους...


Το The Squirrel Machine είναι ένα πολύ ασυνήθιστο ανάγνωσμα, κυρίως λόγω του οτι δεν έχει σαφή αφηγηματική δομή. Ο Hans Rickheit έχει δηλώσει άλλωστε οτι λειτουργεί χωρίς σενάριο (?), οτι δηλαδή ακόμη και ο ίδιος δε γνωρίζει τί πρόκειται να συμβεί στην ιστορία καθώς τη σχεδιάζει. Το αποτέλεσμα είναι άκρως σουρρεαλιστικό, με εμφανείς επιρροές απο William Burroughs και Kafka, προσκαλώντας τον κάθε αναγνώστη να βγάλει τα δικά του, προσωπικά συμπεράσματα. Ονειρικά σημεία, ασύνδετα κομμάτια της ιστορίας και διάσπαρτα αυτο-βιογραφικά στοιχεία συνθέτουν ένα απίστευτα γοητευτικό, όσο και γκροτέσκο και ακατανόητο σύνολο. Η καλλιτεχνική δουλειά του Rickheit είναι πανέμορφη και άκρως λεπτομερής, με ιδιαίτερη έμφαση στις αποκρουστικές κατασκευές των πρωταγωνιστών του, αλλά και στα αλλόκοτα αντικείμενα που "κατοικούν" μέσα στο σπίτι τους.

Η πιο χαρακτηριστική κριτική που διάβασα για το μυστήριο (με την καλή έννοια) έργο του Hans Rickheit ήταν αυτή : "Imagine a steampunk version of the last ten minutes of  Eraserhead". Και, αν και ο δημιουργός δήλωσε οτι ο χαρακτηρισμός steampunk δεν ταιριάζει απόλυτα στο έργο του (και έχει δίκιο), προσωπικά δεν ξέρω πώς αλλιώς να το περιγράψω με δυο λόγια...

Links
The Squirrel Machine blog
The Squirrel Machine @ Fantagraphics Books
The Squirrel Machine @ Newsarama blog
The Squirrel Machine review 
The Squirrel Machine review #2
Chrome Fetus Comics 
Hans Rickheit @ wikipedia
Hans Rickheit interview (4 parts)
Disturbing Comics

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου